İsviçre vatandaşlığı, farklı ülkelerden gelerek İsviçre'ye yerleşen bireylerin bir takım farklı yollardan elde edebileceği bir haktır. Vatandaşlık, İsviçre'de oturma izniyle ikamet eden yabancı uyruklu bireylerin bazı hakları kullanabilmesi açısından olumlu bir durumdur. Belirtmek gerekir ki, İsviçre'de vatandaşlık hakkı alındığında, İsviçre pasaportuyla 155 ülkeye vize başvurusunda bulunmadan seyahat etme hakkı kazanılmaktadır. Ayrıca İsviçre vatandaşı olunduğunda İsviçre'de oy kullanma, devlet memuru olabilme gibi vatandaşlık haklarına da sahip olunur. İsviçre'de vatandaşlık hakkını kazanabilmek için başvuru sahiplerinde aranan 12 şart vardır. Aynı zamanda İsviçre'de dünyaya gelen ve İsviçre vatandaşıyla evlenen bireyler vatandaşlık için daha kolay başvuru yapabilmektedir.
İsviçre'de dünyaya gelmiş çocuklara vatandaşlık hakkı tanınması için bazı kurallar vardır. Şayet ebeveynler evli ve ebeveynlerden biri İsviçre vatandaşıysa, çocuk İsviçre vatandaşı olarak tanınır. Eğer ebeveynler evli değilse, İsviçre vatandaşlığına sahip olan ebeveyn çocuğu yasal olarak kabul etmelidir. Bu durum kısaca şu şekilde açıklanabilir. İsviçre'de doğan her çocuk İsviçre vatandaşı sayılmamaktadır.
İsviçre Vatandaşlığı Başvurusu
İsviçre'de vatandaşlık, yalnızca doğum ve evlilik yoluyla alınmaz. Bunun için bir seçenek daha bulunmaktadır. Yabancı uyruklu bir vatandaş, şayet İsviçre'de 10 yıl ve üzeri bir süreyle ikamet etmişse, vatandaşlık hakkı için başvuru yapabilmektedir. Ayrıca vatandaşlık için başvuran bireylerin dil yeterliliği olması önemli bir unsurdur. Oturum izni sonrası vatandaşlık başvurusu, yalnızca İsviçre C oturum izni kategorisinde oturma hakkı bulunan bireyler içindir. İsviçre'de ikamet edilen sürenin hesaplanmasıyla ilgili bazı kısıtlamalar vardır.
- 10 -20 yaşları arasında İsviçre'de ikamet edilen süre, toplam süre hesaplanırken 2 ile çarpılacaktır.
- Kişi İsviçre'de sığınmacı veya mülteci olarak oturma hakkı sahibi olmuşsa, ülkede geçirilen sürenin yarısı toplam süre hesaplanırken kullanılacaktır.
- Başvuru öncesinde kişiler bir kantonda 2-5 yıl süresiyle ikamet edip etmediğine dikkat edilecektir.
- Şayet başvuru sahipleri çift olarak başvuruyorsa, her ikisinin de ikamet şartlarını yerine getirmiş olması gerekmektedir.
Hızlandırılmış İsviçre Vatandaşlığı Başvurusu
Yabancı uyruklu bir kişinin, İsviçre vatandaşı olan bir ailenin çocuğuyla evlilik gerçekleştirmesi halinde, kişi İsviçre vatandaşlığına daha hızlı bir başvuru gerçekleştirebilir. Bunun için her kantonda istenen farklı şartlar olabileceğinden, başvuru sahibinin bu şartları önceden inceleyerek buna uygun bir başvuru hazırlaması gerekir. Hızlandırılmış İsviçre vatandaşlık başvurusu, minimum 5 yıldır İsviçre'de yaşayan ve en az 3 yıldır evli olan bireyler için geçerli bir haktır. Eğer başvuru sahibi İsviçre'de hiç ikamet etmemişse, bu imkanı elde edebilmek için en az 6 yıldır evli olması ve eşin daha öncesinde İsviçre vatandaşı olması gereklidir.
Anne veya babası İsviçre vatandaşı olan 22 yaşından küçük çocuklar, en az 5 yıl İsviçre'de yaşamış olmaları koşuluyla, hızlandırılmış vatandaşlık başvurusu yapma hakkına sahiptir. Bu durum, ebeveynler daha önce çocuk için vatandaşlık başvurusu yapmamışsa geçerlidir.
3. kuşak göçmenler, hızlandırılmış vatandaşlık için başvuru yapma hakkına sahiptirler. Fakat kişinin büyükanne ya da büyükbabasının İsviçre vatandaşı olduğunu belgeleyebilmesi gereklidir. Ayrıca başvuru sahibinin ailesi, daha önce en az 10 yıl İsviçre'de ikamet etmiş olmalıdır.
İsviçre Oturum İzni ve İsviçre Vatandaşlığı Farkları
İsviçre oturum izni ve İsviçre vatandaşlığı arasında büyük bir fark bulunmamasına rağmen, bazı durumlarda vatandaşlık daha avantajlı olmaktadır. İsviçre vatandaşı olan bireyler, İsviçre'de oy kullanabilir ve devlet memuru olma hakkına sahiptir. Ancak her İsviçre vatandaşı gibi, yabancı uyruklu bir kişi İsviçre vatandaşı olduğunda, askerlik yapmış olması gerekecektir. Belirtilen hususlar dışında, her iki durumda da aynı olan haklar vardır. Oturum izni sahipleri ve İsviçre vatandaşları ortak haklara sahiptir. Her iki grupta İsviçre'de mal varlığı sahibi olabilir, sosyal yardımlardan destek alabilir, gereklilikler yerine getirildiği takdirde şirket kurabilir, İsviçre sınırları içerisinde seçtikleri her bölgede yaşayabilir ve İsviçre vatandaşlığı ile eşit istihdam haklarına sahip olabilirler.